Safranbolu’nun 8 Ekim 1976 yılında Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından “Tarihsel ve Doğal Sit Alanı” olarak ilan edilmesinin 43. Yılı nedeni ile Safranbolu Belediye Başkanı Elif Köse bir mesaj yayımladı.
Başkan Köse mesajında şu görüşlere yer verdi:
“Korumaya inançlı insanların kenti Safranbolu’dan merhaba,
8 Ekim, içinde yaşayarak korunan kültür başkenti Safranbolu için çok kıymetli bir tarih.
Çünkü 8 Ekim 1976 yılında Safranbolu, Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından “Tarihsel ve Doğal Sit Alanı” olarak ilan edildi.
Bu süreci başlatan, dönemin Belediye Başkanı Kızıltan Ulukavak ve aralarında Necati Sağlam, Nurettin Ergül, Muzaffer Korur gibi isimlerinde olduğu belediye meclisinin, 12 Haziran 1975 tarihinde tümüyle kendi inisiyatifine dayanarak ve genç cumhuriyetin her açıdan olduğu gibi mimari olarak da yeni bir tarza büründüğü bir dönemde risk alarak kentin mimari ve kültürel olarak korunmasına dair bir karar almasıydı, nitekim Cumhuriyet tarihi için de ilerleyen dönemde bunun ne kadar kıymetli bir adım olduğu ortaya çıktı ve 43 yıl sonra bugün, Türkiye’nin Restorasyon için destek gören ilk kenti ve bir UNESCO Dünya Mirası şehri olan Safranbolu; zamanın donduğu, yaşayan ve korunmuş bir kent olarak yolculuğuna devam ediyor.
1975 yılı Avrupa Mimarlık Mirasını Koruma Yılı olarak açıklanmıştı. Bu süreç kapsamında, 9 Nisan 1975 tarihinde Yüksek Mimar Yavuz İnce’nin “Kentlerin tarihsel dokusunun korumasında yerel örgütlerin kurulması ve bölgesel eğitim birimlerinin oluşturulması” bildirisi, ardından Safranbolu Belediye Meclisi’nin “Koruma Kararı”, İTÜ Mimarlık Fakültesi ile Safranbolu Belediye Başkanlığı arasında bir işbirliği başladı. Böylece yönetim kurulunda; Prof. Dr. Doğan Kuban, Prof. Dr. Nezih Eldem, Prof. Dr. Kemali Söylemezoğlu, Prof. Dr. Muzaffer Sudalı ve Doç. Dr. Metin Sözen’in bulunduğu İTÜ Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Enstitüsü, Türkiye’nin tarihsel ve mimari değerler açısından en iyi kesitlerinden birini Safranbolu’nun verdiği konusunda konusunda birleşti. Böylece ilk çalışmaların bu beldeye yönelik yapılmasına karar verildi.
Karar alındıktan sonra “Safranbolu Mimarlık Değerleri ve Türk Folklorü Haftası” ilk olarak 30 Ağustos-5 Eylül 1975 yılında İTÜ ile işbirliği kurularak olarak kutlanmaya başlandı.
Mimarlık haftası değerleri etkinliğini ilk Safranbolu’da yapalım deniyor.
1970’lerde henüz korumanın ne olduğu bilinmiyorken böyle bir karar alınmış olması, arından Kültür Bakanı Taner Kışlalı’nın 1979’daki ziyareti; 1981’de Türkiye’de ilk kez Safranbolu’da bir mekan için restorasyon desteğinin alınmasını sağlamış oldu. Böylece Safranbolu’daki mimari ve kültürel restorasyon süreci 1981 Kaymakamlar evi ve 1982 Yemeniciler Arastası restorasyonu ile başladı.
Sözün özü, Türkiye Cumhuriyeti’nin restorasyon tarihi, buradan, yani Safranbolu’dan başladı ve tüm yurda sirayet etti. 8 Ekim biz Safranbolulular ve tüm Türkiye için bu nedenle çok özel ve önemli bir tarih olarak anılmayı hak ediyor.”
