14 Kasım Dünya Diyabet Günü
DİYABET NEDİR?
Diyabet, kandaki glukoz (şeker) düzeyini dengeleyen insülin hormonunun; eksikliği ve/veya yeterince salgılanmasına rağmen, vücutta kullanılamaması sonucu oluşan kronik metabolizma bozukluğudur. Diyabet sık görülen, kontrol altında tutulmazsa erken yaşta ölümlere ve engelliliğe yol açan, yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunudur. Diyabetli bireylerde kan şekeri kontrolü sağlanamaz ise diyabet kişinin vücudunda hasarlara sebep olabilir. Özellikle göz problemleri ve ayak ülserleri bu hasarların başında gelmektedir.
DİYABETİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Diyabetin sık görülen başlıca klinik belirtileri;
- Çok su içme,
- Çok idrara çıkma,
- Gece sık idrara çıkma,
- Çok yemek yeme, ağırlık artışı veya zayıflama,
- Bulanık görme,
- Bayanlarda vajinal kaşıntı,
- Halsizlik ve yorgunluktur.
DİYABET GÖRÜLME RİSKİ KİMLERDE YÜKSEKTİR?
Birinci derece akrabalarında diyabet bulunan kişilerde, şişman (obez) olan, sık acıkan ve hızlı kilo alanlarda, fiziksel inaktif olanlarda, hipertansiyon (kan basıncının yüksekliği) olanlarda, dislipidemisi (kan yağlarının yüksekliği) bulunanlarda, uyku-apne sendromu olan kişilerde, daha önce “Gebelik (Gestasyonel) diyabeti” tanısı almış olan ya da 4 kg’ın üstünde bebek doğurmuş olan kadınlarda, polikistik over sendromu olan kadınlarda, insülin direnciyle ilişkili diğer klinik durumlar bulunan kişilerde, erken yaşta kardiyovasküler (kalp-damar) hastalık öyküsü olan kişilerde diyabet görülme riski yüksektir.
DİYABET TANI KRİTERLERİ NELERDİR?
Bireyin;
- Açlık kan glukozu 126 mg/dl ve/veya üstünde çıkması
- Diyabet belirtileri var ise günün herhangi bir saatinde ölçülen kan glukozu 200 mg/dl ve/veya üstünde tesbit edilmesi
- OGTT (şeker yükleme testinde) kan glukozu 200 mg/dl veya üstünde bulunması kriterlerinden birine uyması durumunda kişiye gerekli doktor muayenesi sonucunda diyabet tanısı konulabilir.
DİYABETİN TEDAVİ SÜRECİ NASILDIR?
Hastalığın en önemli tedavi bileşeni, sağlıklı yaşam tarzının oluşturulmasıdır. Sağlıklı yaşam tarzının oluşturulması için; sağlıklı beslenmek (kişiye özgü beslenme programının oluşturulması), fiziksel aktivitenin artırılması, ideal vücut ağırlığının korunması, sigaranın bırakılması, alkol tüketiminin sınırlandırılması temeldir. Diğer tedavi bileşeni de ilaç tedavisidir. Bunlar oral antidiyabetik ilaçlar ve insülindir. Tedavi, bireye özgü planlanmalıdır. Bu tedavi bileşenlerinin diyabetli birey tarafından başarıyla uygulanabilmesi için diyabet eğitimi gereklidir.
DİYABET ÖNLENEBİLİR Mİ?
- Diyabet, sağlıklı yaşam davranışları ile önlenebilir.
- Sağlıklı yaşam davranışlarında yeterli ve dengeli beslenme, fiziksel aktivite önemlidir.
- Bireyin vücut ağırlığı yaşına ve boyuna göre ideal aralıkta bulunmalıdır.
- Diyabetle yaşam için kan şekeri hedeflenen sınırlar içinde tutulmalıdır.
KARABÜK HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ