TCMB Kanunu’nun 42’nci maddesi gereği TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Üyelerine, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın politikaları ve faaliyetlerine ilişkin bilgilendirme toplantısı gerçekleştirildi. Plan ve Bütçe Komisyonu’na sunum yapan Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, sunumun ardından Milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
CHP Karabük Milletvekili ve TBMM Plan Bütçe Komisyonu Üyesi Cevdet Akay, KKM’nin maliyeti başta olmak üzere, ekonomik sorunlar ile bankacılık sektöründe yaşanan sorunları Başkan Erkan’a ileterek durum hakkında bilgi talebinde bulundu.
‘SATILAN DÖVİZLER; KİME, NE KADAR, HANGİ ZAMANDA, NASIL SATILDI?’
Döviz kurunu aşağı çekmek için yapılan döviz satışını gündeme taşıyan Milletvekili Akay, “Ocak 2022 ve Ağustos 2023 döneminde Merkez Bankası piyasaya 226 milyar dolarlık satış yapmış, son iki ayda da 30 milyar dolar civarında bir satışı yapılmış. Bu süreç içerisinde de paramız yüzde 5 civarında bir değer kaybetmiş. Orta vadeli planda 2023 yılı ortalamasına göre de 2024 yılı için paramızda yüzde 26’lık bir değer kaybı öngörülüyor. Dezenflasyon süreci içerisinde enflasyonla mücadele ederken yüzde 26’lık bir kur artışının maliyet enflasyonunu tetikleyeceği muhakkak. Bu süreçte enerji maliyetleri de artacağı için bu maliyet enflasyonunu tetikleyip enflasyonla mücadelede önümüze büyük bir engel teşkil etmeyecek mi? Satılan dövizlerle ilgili olarak daha şeffaf olunması gerektiğini ifade ediyorum. Bu dövizler; kime, ne kadar, hangi zamanda, nasıl satılmış? Yeni dönem içerisinde bunu bizlerle paylaşmanızı bekliyoruz.” dedi.
‘MERKEZ BANKASI’NIN KKM YÜKÜ NE KADAR?’
Hazine’den Merkez Bankası’na devredilen KKM ödemeleri hakkında Başkan Erkan’a sorular yönelten Milletvekili Akay, “6 Şubat 2023 tarihindeki yaşadığımız deprem felaketi sonrasında ek motorlu taşıtlar vergisi ihdas edildi. Bunun neticesinde de ek vergilerle karşı karşıya kaldık. Ayrıca, kur korumalı mevduat hesabının hazine üzerindeki yükü Merkez Bankasına devredildi. Buradaki rakamlar çok ciddi rakamlar. Bizim, hesaplarımıza göre o an için 105 milyar doların üzerindeki bir rakamdan bahsediliyordu. Şu an itibarıyla Merkez Bankasının kur korumalı mevduatla ilgili yükü ne kadar?” ifadelerini kullandı.
‘BANKACILIK SİSTEMİNE YÜKLENEN BU AĞIR YÜK BANKACILIK KRİZİ DOĞURACAK’
Bankaların yaşadığı sorunlar hakkında Başkan Erkan’a sorular yönelten CHP’li Akay, “Kur korumalı mevduattan tedricen bir çıkış olduğundan özel sektör bankacılığına mevduat faizleri ve kredi faizleri açısından belirli yükler biniyor. Bankacılık sermaye yeterlilik rasyoları hepimiz için çok önemli. Tahsili gecikmiş alacaklarla ilgili de birtakım rakamlar açıklanıyor bizler bu rakamların gerçeği yansıtmadığını düşünüyoruz. Birtakım kredilerin de yüzdürüldüğünü de görüyoruz. Bankacılık sistemine böyle bir yükün yüklenmiş olması önümüzdeki dönem içerisinde bir bankacılık krizi doğurur mu?” sorusunu yöneltti.
‘İHRACATÇILAR FİNANSMANA ERİŞİMDE BÜYÜK SIKINTI YAŞIYOR’
İhracatçıların finansmana erişim konusunda ciddi bir mali yükle karşılaştığına ifade eden Milletvekili Akay, “Kredilerle ilgili de bir sıkılaştırma içerisine girdiğimizi, ihracatın finansmanı, yatırım ve istihdamla ilgili kredilerin bunun dışında tutulduğunu ifade ettiniz. İhracat finansmanı açısından baktığımızda da ihracatçılarımızın Merkez Bankası referans faiz oranının yüzde 30’da olduğu bir oranda reeskont faizlerine, ticari kredilerde; özel bankalarda, kamu bankalarında yüzde 45’in altında bir maliyetle ulaşamadıklarını görüyoruz. Bu oranlarla ihracatımızı nasıl geliştireceğiz? İhracatın finansmanı ve yatırımların geliştirilmesiyle ilgili de ek tedbirler düşünüyor muyuz?” şeklinde konuştu.