Karabük Ağız ve Diş Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi, Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Bilim Doktoru Doç. Dr. Ahmet Taylan Çebi, 4 Mayıs Dünya Astım Günü dolayısıyla astım ve ağız sağlığı konusunda bilgiler verdi.
Çebi konu ile ilgili kaleme aldığı yazıda şunları ifade etti:
“Astım, dünyada 300-350 milyondan fazla insanı etkileyen ve 2025 yılında 100 milyon yeni astım tanısı konularak büyüyeceği düşünülen küresel bir sağlık sorunudur. Astım, solunum yolları kaslarının çeşitli tetikleyici sebeplere yanıt olarak kasılması ve mukus adı verilen yapışkan salgının üretilmesi dolayısıyla da hava yollarının da daralması ile karakterize, nefes almayı zorlaştıran kronik bir hastalıktır. Astım genellikle tedaviye iyi yanıt verir. Astımın tedavisinde günümüzde en etkili olarak antienflamatuar medikasyon inhalasyonu (glukokortikosteroidler) ve bronkodilatörlerin (beta-2 agonisti) kullanımı olduğu bildirilmiştir.
Astım tedavisinde kullanılan bronkodilatörlerin (beta-2 agonisti) uzun süreli kullanımının; tükürük akımını azalttığı bu sebeple de dişlerde çürük oluşumuna neden olduğu, tükürüğün yıkayıcı etkisinin azalmasından dolayı dişlerde plak birikimine (özelliklede dişlerin ön yüzeylerinde) ve diş eti hastalıklarına neden olduğu, tükürük pH’ını çürük oluşumuna uygun seviyeye getirdiği, ayrıca alt özofagustaki sfinkterleri de gevşetmesi nedeniyle gastroözofagal reflü oluşmasına sebebiyet verdiği ve oluşan asidik ortamın diş yüzeylerinde erozyon ve çürük riskini arttırdığı çeşitli akademik çalışmalarda gösterilmiştir. Ayrıca astım hastalarında, bronkodilatör kullanımının yanı sıra ağız solunumu sebebiyle de ağız kuruluğu artabilmekte ve dolayısıyla dişlerde erzoyon ve çürük riski artabilmektedir. Diş eti hastalığı (periodontal enfeksiyonu) olan bireylerin sağlıklı bireylere göre daha fazla bronşiyal enflamasyon oluşumuna yatkın olduğunu ve astımlı bireylerde sağlıklı bireylere göre periodontitisin (diş eti enfeksiyonu) daha fazla olduğu da çalışmalar neticesinde bildirilmiştir.
Astım tedavisinde diğer tip ilaç olarak kullanılan inhale kortikosteroid kullanan bireylerde oral kandidiyazis (pamukçuk) gelişime riski daha fazladır. İnhale kortikosteroid kullandıktan sonra ağzın çalkalanması bu tip yan etkileri en aza indirmek ve kandida enfeksiyonlarına karşı koruyucu önlemler almak açısından çok önemlidir.
Sonuç olarak;
Dünya çapında astım hastalığı % 2-% 33 yaygınlık oranına sahiptir. Astım hastalarının diş çürüğü, ağız ve diş eti hastalıklarının gelişimi açısından yüksek risk altında oldukları çeşitli çalışmalarda kanıtlanmıştır. Astım hastalarında ağız sağlığını koruyabilmek için; astım hastaları ve aileleri, astım ve astım ilaçlarının ağız sağlığı üzerindeki etkileri konusunda eğitilmeli, hastalar düzenli diş hekimi kontrollerine teşvik edilmeli, ağız kuruluğunu önlemek için sık sık su içilmeli ve şekersiz ksilitollü sakız çiğnenmeli, oral kandidiyazis (ağız içi pamukçuk) oluşumunu engellemek amacıyla topikal antimikotik kullanımı hakkında hastalar bilgilendirilmeli, diş yüzeylerindeki erozyon riskine karşı bireyler, inhaleri kullandıktan hemen sonra likid antiasitler, karbonatlı su, süt veya nötral sodyum floridli gargaralarla ağızlarını çalkalamaları konusunda bilinçlendirilmelidir.”