Türkiye’de internet ortamından yapılan yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla işlenen suçlarla mücadele edilmesi hakkındaki kanun Ekim ayı içinde yürürlüğe girmişti. Kanuna göre, Türkiye’de faaliyet gösteren sosyal medya ağ sağlayıcılarına ülkemizde temsilci bulundurmaları zorunluluğu getirdi. Kanuna uymayan sosyal medya ağ sağlayıcıları Facebook, İnstagram, Twitter ve Youtube başta olmak üzere yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere 10’ar milyon TL ceza verdi. Söz konusu sosyal medya ağ sağlayıcılarının Türkiye’de temsilcilerinin bulunmaması, bir çok sorunu da beraberinde getirmekte ve başta ülkemizin ulusal güvenliği olmak üzere, bu ağlar üzerinden çok çeşitli kaçak ve korsan yayıncılık yapılmaktadır. RTÜK ve BTK’nın 1 Ağustos 2019 tarihli yönetmeliğinde, internet üzerinden yayın yapmak isteyenlerin RTÜK lisansı alma zorunluğu getirilmesine rağmen, kaçak ve korsan yayıncılar söz konusu sosyal medya ağ sağlayıcılarının Türkiye’de denetlenememesinden yararlanarak, kanun ve yönetmeliklere aykırı olarak kendilerine sözde televizyon süsü vererek, kaçak yayınlarına devam etmektedirler. Bir çok ilde, Cumhuriyet Savcıları korsan yayıncılarla ilgili olarak soruşturma başlatırken, RTÜK ve BTK’da lisanssız yayınları mercek altına aldı.
Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılarından VK, Türkiye’de görev yapacak temsilcisini Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna (BTK) bildirerek, gerekli bilgileri internet sitesinde yayımladı. Yasal sürede temsilci bildiriminde bulunmayan Facebook, Instagram, Twitter, YouTube, Periscope, Tiktok‘un da aralarında bulunduğu kuruluşlara ise ceza kesildi.
Edinilen bilgiye göre, Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal medya şirketlerine, temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüklerini yerine getirmeleri için verilen süre doldu.
Dünyanın önde gelen sosyal ağ sağlayıcılarından VK, Türkiye temsilcisinin bilgilerine ilişkin BTK’ye bildirimde bulundu. Temsilcinin bilgileri de VK’nin internet sitesinde yayımlandı.
Yasal sürenin sona ermesinin ardından BTK tarafından temsilci bildiriminde bulunmayan başta Facebook, Instagram, Twitter, Periscope, YouTube ve TikTok olmak üzere sosyal ağ sağlayıcılarına ise 10’ar milyon lira ceza verildi.
Dünyanın çeşitli ülkelerinde temsilcisi bulunan ve ofisler açan sosyal ağ sağlayıcıların Türkiye’de gerekli adımı atmamaları tepki çekti.
Türkiye’de de milyonlarca kullanıcısı bulunan sosyal ağ sağlayıcılardan biri olan TikTok’un internet sitesindeki verilere göre, uygulamanın ait olduğu ByteDance şirketinin Pekin, Londra, New York, Paris, Dubai, Cakarta, Tokyo gibi şehirler başta olmak üzere dünyanın farklı ülkelerinde 126 şehirde ofisi bulunuyor.
Süre 2 Kasım’da doldu
Sosyal Medya Yasası olarak da ifade edilen 7253 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 1 Ekim itibarıyla yürürlüğe girmişti.
Yasaya göre, sosyal medya şirketlerinin Türkiye’de temsilci belirlemeleri için verilen süre, 2 Kasım’da sona erdi.
Söz konusu süre içinde sosyal medya şirketlerinden bazıları Türkiye temsilcisini belirleyerek BTK’ye bildirdi. Verilen sürede Türkiye’de henüz temsilci belirlemeyen sosyal medya şirketlerine BTK tarafından 10’ar milyon lira idari para cezası verilmeye başlandı.
Süreç nasıl işleyecek?
Cezanın tebliğinden itibaren 30 gün içinde yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde ilgili sosyal medya şirketlerine bu defa 30 milyon lira idari para cezası kesilecek.
İkinci kez verilen idari para cezasının tebliğinden itibaren 30 gün içinde bu yükümlülük de uygulanmazsa Türkiye’de mukim vergi mükellefi gerçek ve tüzel kişilerin ilgili sosyal medya şirketine reklam vermesi yasaklanacak. Verilen reklam yasağı kararı, Resmi Gazete’de yayımlanacak.
Bant genişlikleri daraltılabilecek
Reklam yasağı kararının verildiği tarihten itibaren 3 ay içinde gerekli yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde BTK Başkanı, ilgili sosyal ağın internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50 daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabilecek.
Başvurunun kabulüne ilişkin hakim kararının uygulanmasından itibaren 30 gün içinde söz konusu yükümlülüğün yerine getirilmemesi durumunda BTK Başkanı, ilgili sosyal ağın internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90’a kadar daraltılması için sulh ceza hakimliğine müracaat edebilecek.
Sosyal medya şirketleri, bu süreçlerin sonunda da olsa Türkiye’de temsilcilik açmayı kabul ederlerse kendilerine o güne kadar kesilen idari para cezalarının dörtte biri tahsil edilecek, reklam yasağı kaldırılacak ve internet trafiği bant genişliğine yapılan müdahale de sonlandırılacak.
Yasa kapsamında, sosyal medya şirketleri Türkçe yapılan başvuruları Türkçe cevaplayacak, kişilik haklarının ve özel hayatın gizliliğinin ihlalinde başvurulara sosyal ağ sağlayıcı tarafından 48 saat içinde cevap verilecek. Sosyal medya şirketleri kişi başvurularına ilişkin 6 ayda bir rapor yayınlayacak.
Mahkeme kararına rağmen 24 saat içinde hukuka aykırı içerikleri çıkarmayan sosyal ağlar, doğacak zarardan sorumlu olacak.
Ayrıca sosyal medya şirketleri, Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma yönünde gerekli tedbirleri alacak.